در دو ماه اول زندگی نوزاد به دفعات به دیدارش بروید و او را معاینه کنید

ویکی-سلامتی > جایی که پزشک نیست > نوزادان و شیردهی > مشکلات سلامتی نوزادان

 

• نوزادان و شیردهی
• بلافاصله پس از تولد
• در ساعات اول پس از تولد
• در دو ماه اول زندگی نوزاد به دفعات به دیدارش بروید و او را معاینه کنید.
• مشکلات سلامتی نوزادان
• شیر دهی
• داروها

یک نوزاد سالم به راحتی و بدون اشکال نفس می کشد. باید هر ۲ تا ۴ ساعت یکبار شیر بخورد و خودش زمانی که گشنه است و خودش را کثیف کرده بیدار شود. پوستی شفاف دارد. ممکن است اندکی التهاب یا سرخی پوست و یا جوش کوچکی داشته باشد که ظرف چند رو ز برطرف می شود. نوزادی که این ویژگی ها را ندارد احتمالاً مشکلی دارد و باید به سرعت کمک به او کمک کرد.

بیماری هایی که پس از روزها یا هفته ها بزرگسالان را می کشند، ظرف چند ساعت می توانند منجر به مرگ نوزادان شوند.

عفونت در نوزادان

عفونت در نوزادان می تواند بسیار خطر ناک باشد و باید بلافاصله با آنتی بیوتیک مورد درمان قرار بگیرد. بسته به فاصله شما از مرکز درمانی و داروهایی که در دسترس دارید، یا باید بلافاصله کمک بگیرید و یا خودتان درمان را شروع کنید حتی اگر در راه مرکز درمانی هستید.

علایم خطر

• تنفس سریع: : بیشتر از ۶۰ بار تنفس در هر دقیقه در زمان خواب یا استراحت
• تقلا برای هواگیری:: سینه به سمت داخل کشیده شده، نوزاد خرخر می کند، پره های بینی به دلیل تلاش برای تنفس در زمان خواب یا استراحت باز شده اند.

قفسه سینه به داخل کشیده شده

گشادی و بزرگ شدن مجاری بینی

• تب بالای ۳۷.۵ درجه سانتیگراد و یا حرارت پایین بدن کمتر از ۳۵.۵ درجه سانتیگراد.
• التهاب پوستی شدید که همراه با ظاهر شدن تاول ها و دانه های بسیار (دانه های ریز طبیعی هستند)
• بی اشتهایی و اشکال در شیر خوردن.
• خواب آلودگی، نوزاد نسبت به محیط واکنش ندارد.
• تشنج: از دست دادن هشیاری و حرکات غیر طبیعی اندام ها.

هر کدام از این نشانه ها بدین معنی است که کودک به کمک نیاز دارد.

درمان

اگر به عفونت مشکوک هستید ولی عفونت شدید نیست، به نوزاد آمپی سیلین یا آموکسی سیلین بدهید. برای عفونت شدید، بلافاصله به نوزاد آمپی سیلین و جنتامایسین تزریق کرده و به سرعت از پزشک و یا مرکز درمانی درخواست کمک کنید. مقدار دقیق دارو به سن و وزن نوزاد بستگی دارد.

حال نوزاد ظرف دو روز باید رو به بهبود باشد. اگر حال او تا آن زمان خوب نشده باشد، برای نجات جان او نوع دیگری از آنتی بیوتیک نیاز است.

برای خوراندن قرص آنتی بیوتیک به نوزاد، می توان قرص ها را خرد کرده و با شیر مادر مخلوط کرد ولی برخی آنتی بیوتیک ها تزریقی هستند. این نوع داروها را باید به درون عضله بلند کناری ران تزریق کرد. برای روش صحیح انجام تزریق نگاه کنید به داروها، آزمایشات، و درمان ها (در حال تکمیل).

اگر مادر در هنگام زایمان تب داشته، به نوزاد توجه بیشتری داشته باشید و با دقت مضاعف بروز علائم خطر را در او تحت نظر بگیرید. به همین ترتیب، نوزادی که در درون رحم مدفوع دفع کرده است می تواند در زمان تولد با تنفسش مدفوع را ببلعد. در این حالت آب رحم بخاطر مدفوع نوزاد سبز رنگ به نظر می رسد و یا تکه های قهوه ای رنگی در آن مشاهده می شود؛ و یا ممکن است پوست نوزاد در زمان تولد به دلیل آلودگی اندکی زرد زنگ باشد. این مسئله می تواند در چند روز اول تولد باعث عفونت ریوی شود، بنابراین آماده باشید تا در صورت بروز اولین علائم عفونت نوزاد را به سرعت تحت درمان قرار دهید.

گریه کردن

بگذار من از نوزاد مراقبت کنم تا تو استراحت کنی

بعضی نوزادان از نوزادان دیگر بیشتر گریه می کنند. اگر علائم حیاتی نوزادی که بسیار گریه می گند طبیعی است، این نوزاد احتمالاً مشکلی ندارد. دقت کنید تنفس او در زمانی که گریه نمی کند طبیعی باشد.

گریۀ بی وقفه نوزاد، که معمولاً شب ها بدتر می شود، قولنج یا کولیک نوزادی نام دارد. این حالت باید بعد از حدود سه ماه بهتر شود. تحمل این مسئله معمولاً برای خانواده سخت تر است تا نوزاد. با مادر مهربان باشید. دقت کنید تا به قدر کفایت استراحت کند و تا جایی که نیاز دارد به او کمک شود.

اگر کودک بیشتر ساعات روز را گریه می کند و بی اشتهاست، تب کرده و یا مشکل تنفسی دارد، ممکن است این حالات در نوزاد علائم عفونت باشند.

استفراغ

نوزادان با آروغ شیر بالا می آورند. گاهی ممکن است مقدار زیادی شیر را بالا بیاورند و از دهان و بینی شان خارج شود. بالا آوردن شیر با آروغ تا زمانی که کودک دائماً شیر می خورد و وزن اضافه می کند مشکلی ندارد. سعی کنید بعد از شیر خوردن او را بنشانید به شکلی که کمرش صاف باشد. نوزاد زمانی واقعاً استفراغ می کند که بدنش تحت فشار باشد نه اینکه شیر از دهانش بیرون بریزد.

برای گرفتن آروغ نوزاد پس از شیر خوردن، او را در حالی که سرش روی شانه تان قرار دارد در آغوش بگیرید یا او را روی پای خود رو به شکم بخوابانی. به آرامی به پشت او ضربه بزنید. این کار کمک می کند هوایی که در زمان شیر خوردن بلعیده است را بیرون دهد.

علایم خطر

• استفراغ بی وقفه. عدم تحمل غذا در معده.
• استفراغ خون.
• بروز نشانه های کم آبی بدن.

کم آبی بدن (دهدراسیون، کمبود مایعات در بدن)

نوزادان به راحتی دچار کم آبی می شوند. کم آبی بدن برای نوزادان بسیار خطرناک است.

علل اسهال استفراغ شیرخوردن کمتر از هر 2 تا 4 ساعت خوردن یا نوشیدن هر چیزی بجز شیر مادر (شیر خشک، حلیم، یا آب) گرمای هوا*

علایم ادرار کم، ادرار تیره رنگ با بوی شدید خشک شدن زبان و دهان کدر شدن پوست و چشم

کم آبی شدید می تواند باعث گود رفتگی چشم، ایجاد یک نقطه نرم و گود بر روی سر، کم کردن وزن و عدم هشیاری نوزاد شود.

درمان

با بروز اولین علایم کم آبی، یا در صورتی که کودک اسهال دارد یا استفراغ می کند، دفعات شیر دادن به کودک را تا جایی که نوزاد شیر می نوشد زیاد کنید. حداقل هر 2 ساعت کودک را بیدار کنید تا شیر بنوشد. نیز می توانید به کودک محلولی ساده از آب با اندکی نمک و شکر بدهید. این محلول را پس از شیر خوردن کودک به او بدهید. ندرتاً با وجود اینکه مادر به دفعات لازم به نوزاد شیر می دهد ولی بدن او شیر کافی تولید نمی کند (اینجا را کلیک کنید). اگر نوزادی که دچار کم آبی شده ظرف چند ساعت شروع به بهبود نکرد، برای رساندن مایعات به نوزاد به پزشک یا مرکز درمانی مراجع کنید.

ضایعات و جوش های پوستی

جوش، لکه های پوستی، و تفاوت رنگ ناحیه ای پوست در نوزادان طبیعی و عموماً بی خطر است و خود به خود برطرف می شود. علت جوش زدن باسن کودک، رطوبت ناشی از ادرار یا مدفوع است. در این حالت به دفعات بیشتری نوزاد را عوض و تمیز کنید. پوشک و لباس نوزاد را به محض آلوده یا خیس شدن عوض کنید. برای نوزادانی که کمی بزرگتر شده اند می توانید در روزهایی که هوا گرم است پاها و باسن نوزاد را برهنه بگذارید تا جوش ها خوب شوند. کرم اکسید دو زنگ می تواند به التیام پوست نوزاد کمک کند. جوش یا ضایعه پوستی که ظرف چند روز بهبود پیدا نکند می تواند ناشی از عفونت قارچی باشد. در این حالت از کرم نیستاتین استفاده کنید.

وجود تاول و جوش های بسیاری در نوزاد مخصوصاً اگر بیمار به نظر می رسد یا تب دارد ممکن است بدلیل عفونت باشد. اگر این ضایعات پوستی به سرعت بهبود پیدا نکردند و یا اگر هر یک از علایم عفونت بدتر شد، از آنتی بیوتیک هایی که در اینجا مطرح شده است استفاده کنید.

یرقان (زردی)

به زرد شدن چشمان یا پوست یرقان می گویند. برای تشخیص یرقان در نوزادانی که پوست تیره دارند به سفیدی چشمانشان دقت کنید. یرقان در فاصله روزهای دوم و پنجم پس از تولد خطری ندارد. بهترین درمان آن شیردادن بیشتر به نوزاد است. این کار باعث می شود نوزاد موادی که باعث زرد شدن پوست یا چشمش شده اند را دفع کند. هر دو ساعت کودک را بیدار کنید تا شیر بخورد. نور آفتاب هم به بهبودی نوزاد کمک می کند. کودک را روز چند بار هر بار به مدت ۱۵ دقیقه برهنه زیر نوز آفتاب قرار دهید.

علایم خطر

• یرقان یا زردی بلافاصله- ظرف ۲۴ ساعت اول زندگی نوزاد بروز کند.
• زردی مدتی بعد از تولد بروز کند ولی تمام بدن نوزاد را در بر بگیرد.
• نوزادی که زردی گرفته بسیار خواب آلود است. نمی توان نوزاد را برای شیر خوردن بیدار کرد.*

در صورت بروز هر کدام از علایم فوق به پزشک مراجعه کنید.

چشمان نوزاد

مجراهای ریزی که باعث میشوند اشک و چربی چشم را مرطوب کنند می توانند دچار گرفتگی شوند و در نتیجه چشم نوزاد قی می کند. چشمان نوزاد را با دستمال تمیز، گرم و مرطوب پاک کنید. برای پاک کردن هر چشم از دستمال متفاوتی استفاده کنید. به این صورت اگر عفونتی در یکی از چشمان نوزاد وجود دارد به چشم دیگر او سرایت نمی کند.

بسیاری زنان مبتلا به سوزاک یا کلامیدیا هستند ولی از بیماری خود اطلاع ندارند.درمان با آنتی بیوتیک بلافاصله پس از تولد از بروز عارضه های چشمی که از انتقال سوزاک از مادر به نوزاد در زمان تولد ناشی می شود، جلوگیری می کند.

پلک های ملتهب و ترشحات چشمی خون آلود پس از گذشت 5 روز از تولد، می تواند نشاندهنده آلودگی چشم با کلامیدیا یا سوزاک باشد. علاج کلامیدیا اریترومایسین خوراکی است. اریترومایسین را خرد کرده و با شیر مادر مخلوط نموده به نوزاد بخورانید. علاج سوزاک تزریق سفتریاکسون است. اگر نمی توانید آزمایشات لازم برای تشخیص دقیق بیماری را انجام دهید، داروهای لازم برای هر دو عفونت را به نوزاد بدهید . در این صورت مادر و پدر نوزاد نیز باید برای کلامیدیا و سوزاک تحت درمان قرار بگیرند. نگاه کنید به مشکلات و عفونت های اندام های تناسلی (در حال تکمیل) . اگر عفونت چشمی ظرف یک یا دو روز بهبود پیدا نکرد، برای جلوگیری از نابینایی نوزاد به آنتی بیوتیک دیگری نیاز دارید. از پزشک یا مرکز درمانی کمک بگیرید.

ملاج سر نوزادان (نرمی روی سر نوزاد)

نقطه نرم سر یا ملاج نوزاد باید صاف باشد. اگر ملاج نوزاد ورم کرده و یا گود رفته بسیار خطرناک است.

گود رفتن ملاج نشانۀ کم آبی بدن نوزاد است. به نوزاد بیشتر شیر بدهید و به او محلول آب نمک و شکر بخورانید.	تورم ملاج نشانۀ ابتلای نوزاد به مننژیت است. به نوزاد آنتی بیوتیک بدهید.

بند ناف

بعد از بریدن بند ناف، انتهای متصل به بدن نوزاد را به حال خود بگذارید و آن را نپوشانید. از تماس آن با لباس و پوشک نوزاد جلوگیری کند. به بند ناف دست نزنید ولی اگر مجبور به این کار هستید اول دستان خود را با آب و صابون تمیز بشویید. اگر بند ناف یا ناف نوزاد آلوده شده و یا لخته خون در آن جمع شود، با پارچه ای بسیار تمیز و آب و صابون آن را تمیز کنید.

اگر مادر بند ناف را با پارچه یا نواری پوشاند، مراقبت کنید که پارچه تمیز و رها باشد و پارچه را روزی چند بار عوض کنید.

از بند ناف کودک دوری کنید تا عفونت را از نوزاد دور نگه دارید!

بند ناف باید ظرف یک هفته خشک شده و بیفتد.

اگر بدن نوزاد در اطراف بند ناف داغ شود و بند ناف قرمز و ملتهب یا بد بو شود یا شروع به آب دادن کند، احتمالاً عفونت کرده است. آن را به خوبی تمیز کنید و به نوزاد آموکسی سیلین بدهید.

اگر چهره نوزاد گرفته است، بی اشتهاست یا بدنش منقبض و بدون انعطاف است مخصوصاً اگر به نظر می رسد ناحیه اطراف بند ناف عفونت کرده، ممکن است نوزاد مبتلا به کزاز شده باشد. این امر مشکلی اضطراری است. نگاه کنید به کمک های اولیه (در حال تکمیل).