ددر ساعات اول پس از تولد

ویکی-سلامتی > جایی که پزشک نیست > نوزادان و شیردهی > در ساعات اول پس از تولد

 

• نوزادان و شیردهی
• بلافاصله پس از تولد
• در ساعات اول پس از تولد
• در دو ماه اول زندگی نوزاد به دفعات به دیدارش بروید و او را معاینه کنید.
• مشکلات سلامتی نوزادان
• شیر دهی
• داروها

حدود یک یا دوساعت پس از تولد، زمانی که کودک شیر خورده و مطمئن شده اید مادر خونریزی ندارد و حالش خوب است، داروهای لازم را به مادر و نوزاد داده و نوزاد را به طور کامل معاینه کنید و دقت کنید آیا مسائلی هست که به توجه و مراقبت نیاز داشته باشند یا نه. اجازه ندهید بدن نوزاد در زمانی که او را معاینه می کنید سرد شود.

دارو برای نوزادان

اگر مادر مبتلا به سوزاک و یا کلامیدیا (دو نوع عفونت ناحیه تناسلی) باشد، در زمان تولد چشمان نوزاد می توانند دچار عفونت شده و این عفونت می تواند منجر به مشکلات جدی بینایی و نابینایی شود. بسیار پیش می آید که زنی از عفونت ناحیه تناسلی خود بی خبر باشد. بهترین راه برای اطمینان از این که سوزاک یا کلامیدیا به چشمان منتقل نمی شود این است که هم زنان و هم مردان مورد آرمایش قرار گرفته و برای این عفونت های جنسی تحت درمان قرار بگیرند. برای اطلاعات بیشتر در مورد علایم این قبیل عفونت ها و راه های درمان، به بخش مشکلات و عفونت های تناسلی (در حال تکمیل) مراجعه کنید. برای جلوگیری از عفونت چشم بر اثر سوزاک، در یک یا دو ساعت اول پس از تولد اندکی پماد اریترومایسین یا پماد تتراسایکلین در هر دو چشم نوزاد بگذارید. در مناطقی که هپاتیت ب و سرطان کبد شیوع دارد، شرط عقل است که در اولین روز پس از تولد، نوزاد واکسن هپاتیت ب دریافت کند. این امر از انتقال هپاتیت ب از مادر به نوزاد جلوگیری می کند. بعلاوه معمولاً زنانی که هپاتیت ب دارند از بیماری}ند.

وگیری می کند. بعلاوه معمولاً زنانی که هپاتیت ب دارند از بیماری خود بی اطلاع هستند.

کودک را معاینه کنید

• آیا شبیه به نوزادان دیگر است؟
• آیا اندام های هر دو سمت بدن او از نظر اندازه، شکل و محل قرار گیری قرینه هستند؟
• آیا پوست نوزاد سالم است؟ به پوست کمر و پایین کمر نوزاد توجه ویژه داشته باشید. گاهی بریدگی کوچکی در این ناحیه وجود دارد که باید بلافاصله جراحی شود.
• آیا اندام تناسلی نوزاد طبیعی است؟ (آماس و تورم در ناحیه تناسلی در روز اول پس از تولد طبیعی و بی خطر است)
• آیا نوزاد ادرار کرده است؟ ممکن است نوزادی در روز اول تولد ادرار نکند. ولی در روز دوم باید چند بار ادرار کرده و پس از آن هر چند ساعت یکبار تخلیه ادرار انجام دهد. اگر نوزاد به اندازه کافی ادرار نمی کند و یا ادرار او تیره است و بوی شدیدی دارد، باید بیشتر شیر بخورد. ندرتاً ممکن است کلیه های نوزاد مشکل داشته باشند.
• آیا نوزاد مدفوع کرده است؟ اگر نه، دستکش پوشیده و به آرامی انگشت کوچک خود را در مقعد نوزاد فرو کنید تا مطمئن باشید راه خروجی مقعد باز است. اگر سوراخ مقعد باز نبود به جراحی نیاز است.

برخی تفاوت ها میان نوزادان اهمیتی ندارند و برخی نشانۀ مشکل بزرگ تری هستند. اگر نوزادی با نوزادان دیگر در یک مورد تفاوت دارد دارد، توجه داشته باشید که ممکن است در موارد دیگر هم متفاوت باشد و گاهی این تفاوت ها در اندام های داخلی نوزاد (داخل بدن نوزاد) هستند. دقت داشته باشید که چنین نوزادانی رنگ پوست، ادرار و تنفس طبیعی داشته باشند.

شکل سر

طبیعی است که سر نوزاد، به خصوص پس از زایمان های طولانی، دراز و نوک تیز باشد و یا مانند شکل زیر، ورم بزرگی داشته باشد. ظرف چند روز این تورم سر از میان می رود.

هماتوم

برخی نوزادان در ناحیه جمجمه دچار خونریزی های زیر پوستی و در نتیجه لخته های خون به نام هماتوم (جمع شدن خون در بخشی از بدن و خارج از رگ های پوستی) می شوند. این لخته های خونی زمانی که فشارشان می دهید نرم هستند. این لخته ها خطرناک نیستند ولی ممکن است یک ماه یا بیشتر زمان لازم باشد تا از بین بروند.

لب شکافته (لب شکری) و کام شکافته

لب شکافته (لب شکری) مسئله ای آشکار است و به راحتی دیده می شود. کام شکافته (شکاف در سقف دهان) همیشه واضح و مشخص نیست. انگشت تمیز خود را در دهان نوزاد قرار دهید و سقف دهان او را لمس کنید، دقت کنید شکافی در آن نباشد. لب و یا کام شکافته از آن جهت برای نوزاد خطرناک است که شیردهی به نوزاد را مشکل تر می کند. برای شیردهی به نوزاد، سعی کنید شکاف لب را با انگشتی بپوشانید تا دهان بتواند نوک پستان را محکم بگیرد. برای کام شکافته، نوک پستان و ناحیه تیره سر سینه را کاملا در دهان نوزاد و در یک سمت شکاف قرار دهید. اگر نوزاد هنوز با مشکل مواجه است، با قاشق تمیز و یا قطره چکان با او شیر دهید تا رشد کرده و قدرت بیشتری برای مکیدن شیر مادر پیدا کند. به نوزاد به دفعات بیشتری شیر دهید تا سلامت بماند. برای اطلاع بیشتر از روش دوشیدن شیر مادر با دست برای تغذیه با قاشق اینجا کلیک کنید.

لب شکافته را می توان پس از گذشت سه ماه از تولد با جراحی ترمیم کرد. کام شکافته را می توان بعد از گذشت یک سال از تولد ترمیم کرد. در بسیاری کشورها این جراحی ترمیمی به صورت رایگان انجام می شود و انجام آن می تواند تفاوت قابل ملاحظه ای در کیفیت زندگی کودک داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر در این باره به مرکز درمانی یا بیمارستان مراجعه کنید.

دررفتگی لگن، دررفتگی مفصل ران، دررفتگی کفل

بعضی نوزادان با دررفتگی لگن متولد می شوند. در این حالت استخوان ران از جایگاهش در مفصل لگن خارج شده. معمولاً این مشکل خود به خود ظرف چند روز و یا چند هفته بهبود می یابد.

پای نوزاد را خم کنید به شکلی که همزمان بتوانید ران و ساق پا را با دست نگهدارید. سر انگشتان خود را روی کفل نوزاد بگذارید. سپس پاهای نوزاد را به نوبت به شکل دایره وار حرکت دهید- به سمت بیرون، طرفین، پایین و دوباره به سمت بالا. اگر در هنگامی که پاها را به سمت بیرون از بدن نوزاد به سمت طرفین حرکت می دهید یکی از پاها زودتر از حرکت بایستد، صدا کند و یا کلیک کند، ممکن است در رفته باشد.

از مادر بخواهید به مدت دو هفته نوزاد را به این شکل، با پاهایی که از هم باز است حمل کند. کودک را پس از دوهفته معاینه کنید. یک آغوشی ساده که چند هفته پاهای بچه را از هم باز نگه می دارد می تواند از معلولیت و ناتوانی های مادام العمر جلوگیری کند.

پا چنبری

اگر پای نوزاد به سمت داخل بچرخد و یا شکل صحیح نداشته باشد (چنبری یا کج باشد)، سعی کنید آن را به در جهت صحیح خم کنید. اگر می توانید این کار را به درستی انجام دهید، این کار را هر روز چندین بار تکرار کنید. پا یا پاهای نوزاد باید اندک اندک به شکل عادی خود برگردد. اگر به راحتی موفق نشدید پای نوزاد را در جهت و شکل طبیعی آن خم کنید، او را ظرف چند روز اول تولد به مرکز درمانی ببرید. باید پای نوزاد را با گچ کرفتن به شکل درست برگرداند. اگر گچ گرفتن در زمان مناسب انجام شود، می تواند از جراحی و یا معلولیت نوزاد در آینده جلوگیری کند.

انگشتان اضافه دست یا پا

انگشت اضافه دست یا پا را می توان با بستن نخ به دور آنها از بدن جدا کرد به شرطی که اندام اضافی کوچک باشد و استخوان نداشته باشد. برای این کار یک رشته نخ را محکم دور انگشت اضافه ببندید. انگشت خشک شده و می افتد. اگر انگشت بزرگ است و یا استخوان دارد، مشکلی ایجاد نمی کند و می توانید آن را به حال خودش بگذارید!

اگر دو انگشت (یا انگشتان بیشتری) به هم چسبیده اند، برای اینکه دست یا پای نوزاد به درستی عمل کند لازم است با جراحی انگشتان او از هم جدا شوند.

اتصالات کوچک میان انگشتان پا که به شکل زیر هستند، مشکلی ایجاد نمی کنند.

سندروم داون (در گذشته منگلیسم نامیده می شد)

ناتوانی در یادگیری یا معلولیت فکری ممکن است پس از تولد به سرعت آشکار شود و یا ممکن است تا زمانی که کودک بزرگتر نشده متوجه آن نشوید. سندروم داون علت شایع کند ذهنی است. نوزادان مبتلا به سندروم داون ممکن است یکی و یا همۀ این علایم را دارا باشند:

چشمان مورب با گوشه های چشم رو به بالا

صورت پخ (صاف)

وجود تنها یک خط عرضی در کف دست

داشتن گوش کوچک با پوست اضافه در بالای گوش

بافت ماهیچه ای کمتر

فضای باز میان انگشتان اول و دوم پا (شست و انگشت دوم)

ه دنبال نقاط قوت هر کودک باشید

مادر و یا شخص دیگری مسئول علت ابتلای کودک به سندروم داون نیستند. نوزادانی که مادرانشان در هنگام بارداری بیشتر از ۳۵ سال سن دارند بیشتر در خطر ابتلا به سندروم داون هستند. این نوزادان مانند همه نوزادان دیگر به محبت و توجه نیازدازند و برخی فعالیت های خاص و ساده می تواند به یادگیری آنان کمک کند. برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به: Disabled Village Children (کتاب هسپرین کودکان معلول روستایی)، فصل ۳۲.

مراقبت از کودکان ناتوان و معلول

بسیاری از تفاوت های جسمی که برای کودک مشکل ایجاد می کند می تواند در منزل توسط خانواده و با کمک مددکاران تحت درمان قرار بگیرد. اما مهمتر از هر درمان پزشکی عشق و توجه خانواده و اطرافیان است. کودکان استثنایی، ناتوان و معلول، مانند همه کودکان، به محبت، عشق، توجه، زمان برای بازی و یادگیری و مسئولیت پذیری نیاز دارند. به دنبار کشف استعدادها و توانایی های هر کودک باشید.

بهترین راه مراقبت از کودکان، مراقبت از مادران آنهاست.

ناهنجاری های مادر زادی حاد

برخی ناهنجاری های مادرزاد به قدری شدید هستند که منجر به مرگ نوزاد می شوند. این زمان بسیار اندوهباری برای خانوادۀ نوزاد و اجتماع است. به عنوان مددکار، می توانید به خانواده کمک کنید تا درباره ناراحتی و اندوه ناشی از مرگ کودک صحبت کنند.

تمیز کردن و تعویض لباس نوزاد

بسیاری از مادران تمایل دارند با پوشاندن لباس زیاد به نوزاد و یا استفاده از چندین پتو، از نوزاد در برابر سرما محافظت کرده و او را گرم نگه دارند. این کار می تواند نوزاد را بیش از اندازه گرم کند. یک لایه اضافی کافی است

خون و اولین مدفوع کودک (ماده سیاه چسبناکی به نام میکونیوم) را پاک کرده ولی کودک را حمام نکنید. بعد از دو یا سه روز خانواده باید مرتباً نوزاد را حمام برد تا او از شیر، آب دهان، آلودگی و مدفوع پاک نگاه داشته شود. وقتی به نوزاد لباس می پوشانید، لباس او باید یک لایه از لباس بزرگسالان بیشتر باشد. برای هفته اول یا دوم سر کودک را بپوشانید، آنان گرمای زیادی را از طریق سرشان از دست می دهند. لباس و پوشک کودک را به محض اینکه خیس و یا آلوده شدند عوض کنید. اگر پوست نوزاد قرمز شود و یا دانه ها و جوش های پوستی در زیر پوشک ایجاد شود، لباس و پوشک کودک را دربیاورید تا به التیام آنها کمک کنید.